(20.VII.1785 - l.VII.1839). Osmanoğul¬ları'ndan 30. padişah (Türkiye imparatoru) ve 22. (94.) islam halifesi (28.VII.1808-1.VII.1839).

I. Abdtilhamid'in (1774-1789) küçük oglu ve agabeyi IV. Mustafa'nın (1807¬1808) halefidir.

Annesi Nakş-i Dil Valide-Sultan'dlr.

Halefi, büyük oğlu I. Abdtilmecid (1839-1861 )' dir.

Çocukları: Fatma Sultan (1811-1825), Saliha Sultan. (1811-1843), Veliahd-Sehzade Murad (1811-1812),

Mihr-i Mah Sultan (1812-1838), Veliahd-Sehzade Abdtilhamid (1813-1825), I. Abdülmecid (1823-1861),

Atiye Sultan (1824-1850), Hadice Sultan (1825-1842), Adile Sultan (1826-1899),

Sultan Abdülaziz Han (1830-1876), Şehzade Nizameddin (1833-1838).2 oglu padişah olmuş ve 1839'dan 1876'ya kadar tahtta kalmlşlardlr.

Kendisinden günümüze kadar gelen bütün Osmanoğullarının atasl II. Mahmud'dur. Tahta oturdugu zaman 23 yaşında idi.

53 yaşında vefat etti. Saltanatı 31 yıl, 4 gündür. Padişah olmadan once 1 yıl, 2 ay için veliahd oldu.

Onun türbesine izafetle "Türbe" denen yerdeki Sultanmahmud Türbesi'nde gömülüdür.

II. Mahmud, Osmanlı padişahlarının en büyüklerinden biri ve Türkiye'de gerçek yenileşme devrini açan bir şahsiyettir.

15 Haziran 1826 Vak'a-i Hayriyye ile II. Mahmtud'un saltanat 2 devreye ayrılır. "Adli" mahlasl ile yazan bir şair ve büyük bir hattattlr.

Musikiyi başlıca, kendisini -evladl olmadğı için oğlu gibi seven- amca oglu büyük bestekar III. Selim'den (1789-1807) öğrenmiştir.

Tanburi, Neyzen ve Hanende idi.

Her iki sazla da III. Selim'den meşk etmiştir.

Türk Musikisi'nin son büyük hâmisi olan II. Mah¬mud, Batı Musikisi'ni de Türkiye'ye sokan hükümdardır.

Mevlevi idi. Hicaz Divanı, musikimizin şâheserlerindendir.

Eserlerini şehzadeliğinde ve 1826'dan önce besteledi.

Şu eserler onundur:

1. Acem-Aşiran Asakir-i Mansure-i Muhammediye Marşı (Artar cihatla Şanımız),

2. Hicaz Aksak Divan (Ebrularının zahmı nihandır ciğerimde, muhammes, güfte de kendisinin),

3. Mahur Yürük Aksak Tavşanca (Aldl aklım bir gonca-leb, güfte kendisinin 2 kit'a).

-Sarkilar:
4. Acem-Buselik Sarki Devr-i Revam (Aldı aklim yine bir nevres-nihal,

5. Acem-Buselik Ytirtik Aksak (Ey sine-i saf, la'l-i mtil,3 kit'a),

6. Evic-Buselik Aksak (Nihal-i gülbün-i hüsn¬i ezelsin),

7. Evc-Buselik Yürük Aksak (Düşdü gönül bir güzele

,8. Ferahfeza Düyek Sevdim yine bir ,

9. Ferahfeza Yürük Aksak (Gördüm bir afet-i devran,

10.Şehnaz-Buselik Düyek (Ey dilber-i zengin-eda,

11.Şehnaz-Buselik Düyek (Gönlüm ey şuh-i gül'izar,

12. Acemaşiran Ağır Aksak (Açıldı serteser güller),

13. Arazbar Düyek (Naz etme gel, ey gonca-fem,

14. Bayati Agır Aksak Semai (Ey Şah-l Cihan eyliye) , III. Selim'e suriyye, kendisinin),

15. Buselik Ağır Aksak Semai (Gülzara salın)

16.Hicaz Devr-i Revan (Söylemez miydim sana ey gülizar?),

17. Hisar-Buselik Yürük Aksak (Aman ey şuh-i nazende, muhammes 3 kit' a),

18. Hüseyni-aşiran Agır Aksak Semai (Pek hahişi var gönlümün ey serv-i ),

19. Hüzzam şarkı Devr-i Revam (Güller açıldi, geldi yaz),

20. Mahur Aksak (Aldı aklım bir gonca-leb),

21. Müstear Aksak (Sevmez miyim, ey şuh-i),

22. Nihavend Agır Aksak (Gel, azm edelim bu gece Gaksu'ya beraber, (Muhammes)

23. Rast Düyek (Hüsnüne olmadan mağrur),

24.Şedd-i Araban Yürük Aksak (Manend-i meh etdi zuhur, muhammes, 2 kit'a),

25.Şehnaz Düyek (Elemdir feleğin , 2 kıt'a),

26.Şevk-u Tarab Orta Aksak (Ey gül-nihal-i şivebaz, 2 kıt'a),

27. Muhayyer-Buselik Düyek (Ey gonca-i nazik-tenim, III. Selim'e nazire),

28. Suz-i Dilara Aksak (Nihal-i kaametin ).

29. Ferahfeza Düyek (Ey bag-ı hüsnün goncasl),

30. Mahur Düyek Tavşanca (Ne ararsam sende mevcud, kendisinin). Devrinin dev bestekarı

Dellal-zade İsmail Efendi (1797-1869), bilhassa altın çağını bu devirde yaşayan Dede Efendi (1778-1846)'dir.

Tanburi Osman Bey'in (1816¬1885) gençlik yıllarıdlr ve Enderun'dadlr.

Kaynak: Turk Musikisi Lugatı s: 121a, 400a, 426b; Turk Bestecileri Ans. 122-3